Το ηλιακό μας σύστημα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από την καρδιά της μαύρης τρύπας του Γαλαξία μας εδώ και 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Αλλά είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια πόσα ταξίδια γύρω από τον γαλαξία έκανε ο ήλιος μας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβεις ότι η Γη κινείται στο διάστημα. Αλλά είναι ακόμη πιο περίεργο να συνειδητοποιήσεις ότι κάνεις δύο ταυτόχρονα ταξίδια — γύρω από τον ήλιο και μέσω του Γαλαξία.
Ακριβώς όπως το φεγγάρι περιφέρεται γύρω από τη Γη και ο πλανήτης μας γύρω από τον Ήλιο, το άστρο της πατρίδας μας περιστρέφεται επίσης γύρω από τον Γαλαξία μας – ή, ακριβέστερα, περιφέρεται γύρω από την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας. Ολόκληρος ο Γαλαξίας μας περιστρέφεται συνεχώς γύρω από την καρδιά της μαύρης τρύπας του γαλαξία μας.
Λοιπόν πόσες φορές ακριβώς το ηλιακό μας σύστημα έχει περιστραφεί γύρω από τη γιγάντια καρδιά της μαύρης τρύπας του Γαλαξία μας; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται αρχικά.
Σε σύγκριση με τις τροχιές των πλανητών γύρω από τον ήλιο, το μονοπάτι του αστέρα μας μέσω του Γαλαξία είναι ασύλληπτα μεγαλύτερο και πολύ λιγότερο σταθερό, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον υπολογισμό πόσες φορές έχουμε περιστραφεί γύρω από το κέντρο του γαλαξία.
Η χρήση απλών μαθηματικών μπορεί να αποκαλύψει πόσο χρόνο χρειάζεται αυτή τη στιγμή για να διασχίσει το ηλιακό σύστημα τον γαλαξία μας, ο οποίος, με τη σειρά του, μπορεί να παρέχει μια καλή εκτίμηση για το πόσες φορές η κοσμική γειτονιά μας έχει κάνει το ταξίδι. Αλλά η παροχή μιας πιο ακριβούς απάντησης είναι δύσκολη.
Ο ήλιος και το υπόλοιπο ηλιακό σύστημα ταξιδεύουν αυτή τη στιγμή μέσω του γαλαξία μας με περίπου 448.000 mph (720.000 km/h), σύμφωνα με την αδελφή τοποθεσία του Live Science Space.com. Αυτό φαίνεται απίστευτα γρήγορο, αλλά μερικά αστέρια στον Γαλαξία μας, γνωστά ως αστέρια υπερταχύτητας, διασχίζουν τον γαλαξία με ταχύτητα έως και 5,1 εκατομμύρια mph (8,2 εκατομμύρια km/h).
Με την τρέχουσα ταχύτητα του ήλιου, χρειάζονται περίπου 230 εκατομμύρια χρόνια για να ολοκληρώσει ένα ταξίδι γύρω από τον Γαλαξία μας το άστρο της πατρίδας μας. Είναι περισσότερο από όσο περπάτησαν οι δεινόσαυροι στη Γη και πάνω από 750 φορές περισσότερο από ό,τι οι άνθρωποι (Homo sapiens).
Ο ήλιος είναι περίπου 4,6 δισεκατομμυρίων ετών και η Γη γεννήθηκε περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια αργότερα, σύμφωνα με την The Planetary Society. Αυτό σημαίνει ότι αν η τροχιακή οδός του ήλιου παρέμενε σταθερή για όλο αυτό το διάστημα, θα είχε ολοκληρώσει περίπου 20 ταξίδια μέσω του γαλαξία μας και η Γη θα είχε παρασυρθεί για περίπου το 98% αυτών των ταξιδιών.
Ωστόσο, η τροχιά του ήλιου δεν παρέμεινε σταθερή κατά τη διάρκεια της ζωής του. Αντίθετα, το αστέρι της πατρίδας μας πιθανότατα έχει μετακινηθεί αρκετά από τότε που σχηματίστηκε για πρώτη φορά.
«Ο ήλιος μάλλον δεν γεννήθηκε εκεί που τον βρίσκουμε τώρα», είπε στο Live Science ο Victor Debattista, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Central Lancashire στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος ειδικεύεται στη γαλαξιακή εξέλιξη. Αντίθετα, το αστέρι της πατρίδας μας γεννήθηκε πιθανώς πολύ πιο κοντά στο κέντρο του Γαλαξία μας, πρόσθεσε.
Αυτήν τη στιγμή βρισκόμαστε σε απόσταση περίπου 26.100 ετών φωτός από το κέντρο του γαλαξία. Αλλά η μεταλλικότητα ή η χημεία του ήλιου μας υποδηλώνει ότι γεννήθηκε περίπου 16.300 έτη φωτός από τον γαλαξιακό πυρήνα. Αυτή η κίνηση προς τα έξω είναι γνωστή ως “ακτινική μετανάστευση”, η οποία περιλαμβάνει αστέρια που σπρώχνονται κατά μήκος των σπειροειδών βραχιόνων γαλαξιών όπως ο Γαλαξίας από την ορμή των περιστρεφόμενων άκρων – κάπως σαν “πώς ένας σέρφερ οδηγεί ένα κύμα”, είπε ο Debattista.
Όταν γεννήθηκε ο ήλιος, η περίοδος τροχιάς του ήταν πολύ μικρότερη. Πιθανότατα πήρε το αστέρι μας περίπου 125 εκατομμύρια χρόνια για να ολοκληρώσει ένα ταξίδι μετ’ επιστροφής, είπε ο Debattista. Καθώς ο ήλιος μετανάστευσε προς τα έξω, η τροχιακή του περίοδος αυξήθηκε, αλλά πιθανότατα χρειάστηκαν δισεκατομμύρια χρόνια για να μεταβεί στη σημερινή του θέση, πρόσθεσε.
Αυτό σημαίνει ότι ο ήλιος έχει πραγματικά πεταχτεί μέσω του Γαλαξία περισσότερες φορές από ό,τι θα έλεγε η προηγούμενη εκτίμηση, αν και το πόσο ακριβώς δεν είναι σαφές.
Η ακτινική μετανάστευση συμβαίνει και σε πολλά άλλα αστέρια. “Περίπου τα μισά αστέρια στην ηλιακή γειτονιά πιστεύεται ότι γεννήθηκαν αλλού [και ωθήθηκαν προς τα έξω]”, είπε ο Debattista. Και όσο πιο μακριά από το κέντρο του Γαλαξία, τόσο υψηλότερο είναι το ποσοστό των αστεριών που έχουν μεταναστεύσει προς τα έξω, πρόσθεσε.
Ο ήλιος πιστεύεται τώρα ότι βρίσκεται σε μια αρκετά σταθερή τροχιά γύρω από τον γαλαξία μας. Υπάρχει όμως μια πιθανότητα να μην έχει τελειώσει εντελώς η κίνηση.
Είναι «σίγουρα πιθανό» ο ήλιος να συνεχίσει να μεταναστεύει προς τα έξω, είπε ο Debattista. «Ωστόσο είναι αδύνατο να προβλεφθεί κατά πόσο».
